Saturday, August 16, 2014

Rawngbâwlna hlen


Group Inkhawm hran zan a sawi tur ziah lawk

Pathian thu Thianghlim i lo ngaithla ang u.   2 Tim 4:4:1-5,   I Kor 9:24-27


Kan hriat angin zaninah Group Inkhawm hran zan kan hmang mek a ni a, thusawi thiam tak thusawi te in ngaithla chak hle in ka ring a, mahse Branch Committee chuan he huna thusawi tur hian Group Asst. Leader te nise tiin a rel tlat mai si a, thusawi mi ka ni lova, ka huphurh ve em em mai a. Rilruah thil eng eng emaw chu awm mahse tawngkam te ka thiam lova ka sawichhuak thiam dawn lo bawk nen inbuatsaih dan pawh ka thiam tawk lo hle mai a, mahse Pathian rawn chungin theihtawp in ka inbuatsaih ve a, ka inbuatsaihna te  hun rei lutuk lo chhungin sawi kan tum dawn a ni.

Thil tam tak rilrua awm zingah KTP member ten kan hmazawn theuh a kan rawngbawlna chungchang te, en tur dik en a tulzia te leh nun nghet neih a tulzia te rilruah a lian ve a, chu lam hawi deuh chuan sawi kan tum dawn a ni.

Thuthlung Thar a Tirhkoh Paula lehkha thawn hote hi kan chhiar chuan a rilru luah khat tlattu chu Chanchin Tha hril hi a ni tih kan hmu thei a. Nichina Timothea hnena a lehkhathawn kan chhiar takah pawh khan Tirhkoh Paula hian, Timothea pawh hi chanchin tha hril lam ngai pawimawh tûrin a duh a, chutih rualin, Timothea’n a ngaihpawimawh atâna a duhpui êm êm chu a rawngbâwlna  hlen hi a ni tih kan hmu a. Chutianga rawngbawlna hlen thei tûr chuan engkima fîmkhur tûrin a chah nghâl bawk a ni.

Heta Paula’n Timothea a fuihna leh thu a chah hi Timothea tan mai a ni lo va, keini ringtute tan pawh a ni tih kan hriat a pawimawh hle. A bikin keini KTP member te tan hian a pawimawh zual em em a, KTP te hian mawhphurhna leh chanvo kan ngahzia chu kan hre vek a, Kum thar ni atanga Kum tawp; Kum hlui thlah zan thlengin Kohhrana hun pawimawh leh chetvelnaah mawhphurhna leh chanvo kan nei thin a, kan buai em em thin. Kum khat chhung hian KTP te hian kawng peng hrang hrangah rawngbawlna kan nei thin. A chang chuan kal chhuak a rawngbawlna te, zaipawl rawngbawlna te, hnatlang a rawngbawlna te, thilpek a rawngbawlna te leh kawng dang tam tak rawngbawlna kan nei thin. KTP member ni reng chung si hian a chang chuan heng kan rawngbawlna tur te hi kan ngaipawimawh tawk lo fo thin a, kan haider lui fo thin a ni.

Tunlaiah khawvel thiamna sang leh changkang tawh takah hian Pathian rawngbawlna aia nuam zawk khawvel thil, mahni in awm tleina tur a tam ta bawk em reng a, ruahsur kara hnatlang a chhuah ai chuan mahni in lum atanga khawvel thlir kual mai mai a chakawm zawk chang a awm fo. Amaherawhchu, tirhkoh Paula chuan Timothea hnenah, “...an bengte chu thutak lamah an chhungawng ang a, thawnthu lam panin an peng tawh ang. Nang erawh chu engkimah fimkhur la, hrehawm tuar la, Chanchin Tha hriltu lam hna thawk la, i rawngbawlna kha hlen rawh.” a lo ti a ni. Helai Bible chang hi kan hriat nawn fo a pawimawh hle a, thutak lamah kan beng chhu ngawng luiin, thawnthu lamah kan peng ta fo em tih te mahni kan inzawh fo a tul in ka hria a, thutak lam kawng- Pathian thu leh Pathian rawngbawlna lam te hi thlahthlam in khawvel thil, nawmsak tumna te, mahni in awm tleina tur thil ringawtah te hian kan peng ta mai em tih kan in zawh fo  tul awm e.

KTP member ten rawngbawlna kawnga ke kan pen laia harsatna min siamtu leh rawngbawlna min hlen tir theilo tu hi kawng tamtak a awm thei ang a, chung zingah chuan a hmasa berah-

(1) Lal Isua rawngbâwl tûra thlalêra a inbuatsaih laia thlêmna a tawh ang kha vawiina rawngbâwltute pawhin kan la tâwk chho zêl a. Ei leh bar ngaihtuah reng reng in kan khawsa a, rualawhna in kan khat a, mi neih ang neih ve loh hlauh nain kan khat a, Pathian hnaih hman lo lek in kan khawvel thil nawmsakna lam kan thlahlel fo thin. Hêngte avâng hian kan rawngbâwlna kan hlen lo fo thîn a ni.
(2) A dawt lehah chuan mipat hmeichhiat hman sualna hi rawngbâwltu tam tak titlâwmtu a ni fo. KTP rawngbawltu tha tak tak, hruaitu tha tak tak pawh hemi avang hian tih tlawmin an lo awm tawh thin a, hman atanga vawiin thlenga Setana hmanraw chak tak a la ni reng. Hetah hian rawngbâwltu chu a fîmkhur hle tûr a ni. Josefa anga mal tlat ngam rawngbâwltu nih theih a pawimawh hle a ni.
(3) Chapona hi Setanan rawngbâwltu a beihna hmanraw tangkai tak bawk a ni. Midang aia fing leh fel intih tlatna te, hruaitute ngaihsan loh tlat mai ang chi te leh rawngbawlpuite tlinlohna lai kher reng mai ang chi te hi Setana zia dik tak a ni. Sâng zâwk nih kan thiam viau lai hian hniam zâwk leh tlâwm zâwk nih thiam lo tûr zâwngin min bei fo va. Rawngbâwlna chanvo kan chelh danah pawh hian mahni awm kan intih viau laia mi dang an lo tlâk hian kan hre thiam lo fo va. Hêngte hian mi dang rem leh pumkhat a tiharsa thîn.

Hengte bakah hian kawng tamtak rawngbawlna kan hlenna min dal theitu hi a awm thei, sawi v ek sen a ni lo ang.

Rawngbâwlnaah hian a zei khawp mai tih emaw, thu a sawi thiam khawp mai tih emaw, a tangkai khawp mai tih emaw lam a ni ber lêm lo. A rawngbâwlna a hlen em, tih hi a pawimawh zâwk an ti thîn. Rawngbâwlna kan hlen theih nân chuan

(1) Khawvêl thil chan ngamna nun neih a pawimawh. KTP Programme a hlimawm lamah hi chuan tel kan harsat lutuk loh laiin a hahthlak lam, hnatlan leh ke penchhuah ngai ang chiah te hian a aia nuam leh hahdamzawk khawvel thil lam thlan mai chakna a awm thin. TV a hmuhnawm tak mai a chhuah avanga rawngbawlna hlen lo ringawt thin kan nih chuan khawvel thil kan chan ngam lo tihna a lo ni mai dawn a ni. Tirhkoh Paula chuan, “...ka Lalpa Krista Isua hriatna ropui bîkzia avângin thil zawng zawng ka chan ta vek a, chûng chu hnawmhneah lek ka ngai a,”(Phil 3:8) a tih nun kha neih a ngai.

(2) Kan rawngbâwlna kawnga min tihnawk thei dam chhûng khawsak ngaihtuahna- sum leh pai ringawt mai buaipui te, eizawnna ringawt mai buaipui lutuk te pawh hi rawngbawltu tan chuan kalsan chin kan neih fo a pawimawh a ni. Hebrai ziaktuin, “ ... min tihnawk apiang leh sual keimahnia bet tlat chu i dah ve ang u,” (12:1) a tih hi hriat reng a pawimawh hle.

(3) Mahni inthunun theihna hi rawngbâwltu chuan a neih a pawimawh khawp mai. Mahni pawh inthunun thei lo chuan midang thunun chu a harsat ngawt ang. Kawng engkimah khawvel mite aia kan danglamna hi a lang ngei ngei tur a ni. Min hmututen kan khawsaziaah rawngbawltu hmuhin min hmu em? tih kan inzawh fo a pawimawh a, ruihtheihthil, mipat hmeichhiatna kawng kher loah pawh kan nitin khawsak phungah hrim hrim, kan tawngkamah, thenrual kan kawmnaa kan nungchangah te kan in thunun a kan insumtheih hi a ngai hle a ni. Paula chuan, boruak mai hnek lo va, mahni pawh a inhnek thin thu leh a taksa pawh a thuhnuaia a dah thu min hrilh. Hetiang khawpa hma a lak loh chuan rawngbâwla rei tak a lo tlân hnuah pawh paih thlâka a awm theih thu min hrilh a nih kha.(1 Kor 9:26-27).

3. Rawngbâwlna hlente lâwmman - Paula chuan, felna lallukhum atân daha a awm thu min hrilh a (2 Tim 4:6-8). Kan rawngbâwlna kan hlen chuan lungawi takin kan lâwmman kan la dawng ve dâwn a ni. Amen.

Thian kawm dan tha

(Ni 23.3.2014 a Youth For Christ Inkhawm a ka thusawi)

                    Mi reng reng hi midang ten dik lovin min ngai mah se, mahni chu thiamah kan inhre tlat thin. Engatinge mi hi an inhauh a an inhnial thin kan tih chuan, thiam zawk ni a an in hriat ve ve vang a ni.
New York khawpuiin an hlauh em em, police za zetin an buaipui a, an um a, an man tak electric chair-a an tihhlum tak, Crawley an tih pawh chu, mi a thah avanga thiam loh chantir a ni chungin ama inngaih dan chu dang tak a ni. Police a that a, mahse chu pawh chu ama inhumhim nan chauhva ti niin a tang tlat a. Miten mi sual, han sut palh pawha mi that duh zel khawpa nun chhiaah an sawi na a, ama insawi dan chuan, “Ka chhungrilah hian thinlung chau tak, mahse nunnem tak, tu mah tihnat duh lo thinlung ka pu a ni,” a ti ve tho.
Tum khat laia America rama mi hlauhawm bera an sawi, miten an fate tihthaih nana an hman khawpa an tihbai, Al Capone-a pawhin, “Ka hun tam ber chu mite tihhlim nan ka hmang a, mite tanpui nan leh an mamawh tihsak nan ka khawhral zo va. Ka hlawh erawh chu sawichhiat, rel leh dawta puh a ni, mi sual anga man tura zawn hial ka lo ngai ta zawk,” a ti a ni. America rama lung in hmingthang, ‘Sing Sing’ an tiha tang vengtu hotu pawhin, “He lung ina tang mi tlem te chauh hian mi sualah an inngai. Nang leh kei ang bawka mi pangngai, thil sual ti a an puh pawh thil tha tih an tum vang, chumi khami vang, tiin chhuanlam an siam thei vek a ni.” a ti.

               Mi sual ber leh mi hlauhawm bera kan ngaihte mah chuti khawpa an inngai thianghlim a nih a, chuvangin, ni tina kan thian kawm thinte hi chu mi tha ve tawka inngai, sawisel tul lo inti an ni tih hria ila. Sawisel an tul pawhin, famkim lohna an neih pawhin nang leh keia lo zilh leh sawisel tur ni lovah an inngai dawn a nih chu. Mi sawiselna hi thian kawm dana tha lo leh tlaktlai lo, innelna aia inhuatna hringtu a ni thin.

Mi tu emaw a nun dan leh a tih dan simtir i duh em?
Mahnia intan hmasak a tul zawk mai thei. Mite siam that tuma kan hmanhlel laiin mahni hi chu kan inhre lo va, kan diklohna hi kan theihnghilh thin. Mi mit a hmawlhte hi, kan mita khanchhuk aiin kan hmu lian zawk hlauh thin. Zawngin a ngumkhak a hmu lova, a thiante ngumkhak a nuihzat an tih hi zawng tak tak emaw kan lo ti mai thei, keimahni hi kan lo ni reng si thin.

Thian kawm thiam leh mi te nel i duh chuan i thian kawm te hi englai mah in sawisel ngai lo la, an awmdanah eng emaw duhlohzawng i neih leh tlang takin an hnenah hrilh mai la, thian dangte leh midang dang hnena rel kual lovin, a hnena tha taka i hrilh chuan a ngaipawimawh ang a a insiam tha em em ang. A diklohna lai hrilhtu thian tha ah a ngai hlauh zawk thei che tih hria la, a hnena hrilh si lova midang hnena i relna an hre leh si a nih chuan kumkhua in thian thaah a ngai tawh ngai lovang che. I thian chu a rukin zilh la, midang hriatah chuan fak rawh. Mi tamtakin an thiante inngaihtlawmna chu an chen thin.

Mi nelawm nih kan tum tur a ni
Mi nelawm chu tute nge? Nui deuh huah huah thin te hi ami nelawm kan tih? Fiamthu thiam tak, thianho zingah pawh a fiamthu thiam leh titi kan ngaihchan deuh ber te hi em ni mi nelawm kan tih?
A ni thei tho mai tiraw.. fiamthu thiam leh nui reng thei te chu tum hmuk tum bur mai thin ai chuan an nelawm zawk reng ang. Mihringte hi thilsiamte zinga nuih theihna thilpek dawng awm chhun kan ni a. Vawk nui kan hre ngai lo, bawng nui vur vur pawh kan hre ngai lo, kan vawk te hi chaw kan pek dawn in lo nui tut tut mai se kan hlau ngawt ang. Mahse maw, mi uang lutuk te fiamthu chintawk hre lo an awm ve leh. Mi hmuhsit khawpin nelawm ngai suh ang che tih hi ka sawi duh. Mi chu a thil nuihzat ai a a mizia tilang thei engmah a awm lo.
Chuvang chuan fiamthu chintawk te kan hriat a, nelawm tum luata mi nuhsat khawpa awm palh theih a ni tih hria a a chintawk kan hriat a pawimawh.
Ngilneihna ngah tak, mi hriatthiamna ngah, tawngkam hawihhawm leh polite tak te hi chu maw tawng duh vak lovin kil khatah lo ngawi deuh reng mahse, mi ngainat a hlawh a, harsatna han sutkianpuitu atan chuan an lo rawn zawk zel chu a lo ni. Ngilneihna tawngkamin lei a ti na chuang lo tih hi hriat reng a, tawngkam hawihhawm khawngaihgna tel chi a al a ni fo tur a ni.

Tin, Hmelthat hi Pathian malsawmna a ni.
Hmeltha em em mi te nel si loh, tlangvalte ngaihzawn ngam loh khawp a hmeltha hawisang te hi nih hauh loh tur. Hmeltha deuh si induh em em mai, biak pawh biak ngam awm loh nih chu thatlai hun tawiteah awmzia a awm lo. Tlangval pawhin an rim ngamloh, mizo mipa a hmusit emaw tih mai tur, nula kan tam ta em em. Tunlaiin korean te kan en nasa a, mipa fai veng vung, ngo purh mai, a hming pumin ko ila a pilh hlok thei ang tih tur awm te che vel kan en nasa lutuk a, kan mizopui mipa te kan lo hmusit ve ringot ang tih a hlauhawm ta. kan sawi thui hret ang a.... Nakinah chuan tuna YFC a heti zat rawn inkhawm te hi in la bo duak dawn, lehkhazir in, hnathawkin... hmun dangah ram changkang zawkah in la kal bo duak ang. Chutih hunah chuan hnamdang hmeltha tak tak, nalh tak tak kan la hmu teuh ang, hnamdang neih ka sawisel lo, mahse kan mizo pui hi kan hmusit tur a ni lova, kan iai tur a ni lo tih hi ka sawi duh chu a ni.  Kan hmelthatna te hi Pathian tan kan hmang tur a ni, hmelchhe deuh hlek ai chuan hmeltha si, fel bawk si chu Pathian in hmanna a ngah em em zawk dawn a ni.

Aia Upa Zah
Aia upa zah chungchang hi kan zirtirtu ten an sawi fo tawh thin a, chuvangin thui tak sawi ka tum lo. Kan upa telh telh ang a, keini aia upa, kan naupan lai a u en a kan en ngawih ngawih te nen khan pumruaah chuan kan inchen leh thuau dawn, rawngbawlnaah te kan inhmang ho a nih phei chuan thian ang takin kan inkawm zui chho bawk ang. Chutih hunah chuan hmana nang aia upa kha i umpha ta a ni reng reng lo. Pumrua a nang aia te pawh nise nang aia upa kha chu nang aiin a la upa reng a, Hmana i u kha i lo upat deuh tak avang khan i rualpui a ni ta thut lo, i aia upa a ni tih i hre reng tur a ni. Aia upa te nen chuan in ngam tak thian inpawh tak, in fiam bawrh bawrh ngam pawh ni ila a tul hunah chuan i aia upa a nihna kha i zahthiam tur a ni. Aia upa zahna chang hria apiang mi fing nih an hlawh a, an mahni zahawm takin an insiam zawk a ni tih hriat reng tur a ni.

A tawp berah chuan Nu leh pa zah chungchang
Nu leh pa nei lo tamtak he khawvelah hian an awm. An sual bik vang a Pathianin an nu leh pa te a laksak an ni reng reng lo. Thihna hi tu ta bik mah a ni lova, kan chunga thleng vek tur, chhungkaw tinin kan tawh tur a ni. Engtik niah emaw chuan i nu kha i pa kha a la boral dawn, chutih hunah chuan an damlai a i lo duat lo kha i inchhir hle tawh ang. Nu leh pa an la damlai chuan an hlutna kan hre tawk lo fo. I nu hlutna i hriatchhuah hunah chuan a sulhnu chiah hmuh tur a awm tawh ang an ti thin. Ka thianpa nu leh pa nei tawh lo a awm a, a ni pawh a nu leh pa hi thi turah a dah bik ngai reng reng lo. Nuamsa takin nu leh pa thlazar hnuaiah a awm reng dawn emaw a inti ve tho. Mahse tunah chuan an awm tawh lo. Harsatna a lo thleng a, mangang taka ka awm te hian Ka pa kha ka ngai thin. Ka khawhar chang te ka damloh chang te hian au vak2 in ka nu kha lo kir leh thei se chu theihpa tawp tawp a au nghek nghek hi ka chak thin, mahse a lo kir tawh dawn si lo, a ti. Chuvangin Nu leh pa te duat hi kan tih tur a ni a, lawmna chang kan hre tur a ni a, nu leh pa lawmthu hrilh te hi hreh reng reng loh tur a ni. Harsatna kan neih pawhin, manganna kan neih pawhin min hriatthiampui lo turah kan ngai mai thei. Mahse kan nu leh pa te hian kan kum zat ang hi an lo paltlang vek tawh, tleirawl an lo ni tawh thin. Kan harsatna ang hi min hriatthiampui a, a sutkian dan kawng an hria a ni tih hriat tur. Chuvangin nu leh pa te mimawl te pawh ni rawh se, zu in mi pawh ni rawh se,kan hmusit tur a ni lova, nakina kan inchhir lohna turin kan duat em em tur a ni a, lawmthu hrilh fo thin tur a ni. Chutiangin Pathian hnenah min hmangaihtu min enkawl seilian tu nu leh pa min pek avangin lawmthu kan sawi fo tur a ni.

Pathian nena lendun

Ringtu chuan Pathian duhzawng tih a chak tur a ni a. A chak theihna turin theihtawpin tan a la tur a ni. Pathian nena kan inkar boruak tih thata amah nena kan inhnaih reng a ngai a. Chumi tur chuan Enoka anga Pathian nena kan len dun a pawimawh.
Enoka chu kum 300 chhung zawng Pathian nen an leng dun thin a, keini erawh kan damchhung hun tawiteah hian Pathian nena len dun harsa kan ti thin hle mai. Ringtu ni si, Isua nena lengdun si lo, Pathian nena lengdun si lo hi a awm theih takzet mai. Pathian hi lendunpuiah ni lovin min hruaitu atan, kan duh leh mamawh min tihsak a mal min sawm tu atan chauh hian kan duh ni hian a lang thin. Pathian nen a lendun dan tur chu kei a sawi ngai loivin a hretu vek kan nih a rinawm. Pathian nena lengdun thin mi chu an nunnah, an chetziaah, an titi duhzawng leh an ngaihven zawngah a hriat em em a ni.
Khawvela cheng kan nih avangin pathian nena lendunnnah kawngah chuan hrehawm leh nuamlo ni a ngaih tam tak a awm ngei ang. Chan ni a inhriatna te, mi nuihzat hlawh hun te pawh a awm ngei dawn a ni.  Luka 9:23-ah mahni hrehawm pawisa lova kraws pu a nitin amah zui turin Isuan min tih thu kan hmu. Ringtu tam takte hi chuan kraws hi kan pu peih lo emaw tih tur a ni. Kraws pu deuh roh pu tak tak si lovin min zui rawh u a ti lova, chan a ngaih pawh a chan a, hrehawm pawh pawisa lova nitin amah zui turin min ti a ni zawk. Thenkhat chuan kan kut pakhat chauhin kraws kan vuana, lehlamin khawvel leh a duhzawngte kan kuah tlat thin. Bible min zirtir dan hi chutiang chu a ni hauh lo, Pathian nena leng dun tlatte chuan a duhzawng leh lawm zawng an ti thin a. A duh loh zawng an kalsan thin zawk a ni.
Pathian duh zawng tha leh lawmtlak ni turin kan taksa chu a hnenah hlan turin min ti a, kan taksa peng zawng zawng hi a duh a, kan pumah hmun khuar a duh. Chuvangin kan inpumpeknaah chuan amah nen kan leng dun ang a, amah nena kan len dunnaah chuan a duhzawng kawngah hruaiin kan awm dawn a ni.
Bible chhiar ngai lo leh tawngtai ngai lo ringtu chuan Pathian duhzawng ti duh fo mahse harsa a ti fo anga. A tih loh avangin hrehawm tihna leh khawharna chuan a nun a tuam ang. Bang lovin a thu kan ngaihven a, kan tawngtaia amah kan pawl reng hi a tul a ni.

REV. C. LALRAMPARA CHANCHIN TLANGPUI

Rev. C. Lalrampara (1933 - 2013)
         Pian leh Murna : Rev. C. Lalrampara hi kum 1933, July 11 (Nilaini)-ah Baktawng khuaah a lo piang a. A pa chu Upa Kapliana (L) niin a nu Thuamliani (L) Bible Woman a ni. An unau hi mipa pathum leh hmeichhia pathum an ni a. Chungte chu :-

         1. Vanlalrawni (L) w/o Thansanga (L) Republic Veng.
         2. C.Lalbiaknema (L) h/o Selziki, Republic Veng.
         3. Vanhnuaihrili(L) w/o Patlaia (L) Tuikual.
         4. Malsawmi (L) w/o Rodenga (L) Republic Veng.
         5. Rev.C. Lalrampara h/o Zaikungi (L) Aizawl Venglai.
         6. Upa Lalhlimpuia h/o Sangliani, Baktawng.

Kum 1933 Sept.10-ah Pastor Nikhama’n Baptisma a chantir a. Naupang harh vang tak, infiamna ngaina mi tak niin a lo sei lian a. Kum 13 a nihin Sikul a lut ve tan chauh a, an pawlah a thiam thei pawl tak a ni nghe nghe. Kum 19 a nihin pawl 8 a pass a. Chubak chu School a chhunzawm ta lo. A tlangval hun chu Baktawng khuaah a hmang ber a. Kum 1953 atangin Presbyterian Church Assembly (tuna Synod) Primary School, Chhingchhipah zirtirtu hna a thawk a. Zirtirtu hna hi kum 12 a thawk hman a ni. Sikula a thawh chhûng hian amah chauhin naupang thahnem tak a enkawl thin a. PSLC Exam-ah result tha tak a chhuah thin a ni. Naupang nungchang siam leh enkawl bakah sikul discipline a vawng tha em em thin.

Nupui neih : Kum 1954 April 2-ah Pu Sairothanga (L) leh Pi Vanthuami (L) te fanu, a hun laia nula zaithiam leh nula nungchang tha tak Zaikungi nen a hna thawhna Chhingchhip atanga Pastor awmna hnai ber Raldan (Thentlang) Biak In-ah Pastor Kawlkhuma’n a inneihtir a. An inneihna khua hi Chhingchhip atangin Km 12 laia hla a ni. Lehlangin an han innei a. Mo chu a pain Sechalin a thlah a, ropui takin an lawm a ni. He an inneih Golden Jubilee(Kum 50-na) hi April 2, 2004 khan Aizawl Venglai-ah ropui taka lawm a ni nghe nghe a ni.
Rev.C.Lalrampara te nupa hian fanau malsawmna an dawng tha hle a. Hengte hi an fate chu an ni :-

       1. C.Lalhmachhuani (L)
       2. C.Lalfamkima (L) h/o Lalhlani (L)
       3. C.Lalbiaktluangi w/o C.Lalzamlova Zotlang, Aizawl.
       4. C.Lalfakawmi w/o Hav.Lalruma (L) Aizawl Venglai.
       5. C.Lallianmawii m/o Jerry Lalngaihzuala, Aizawl Venglai.
       6. J.C.Lalhrilhmawia h/o Lalbiaknii, Aizawl Venglai
       7. J.C.Malsawmtluanga h/o Lilypuii, Aizawl Venglai
       8. C.Lalremsiama h/o Vanlalzawni, Aizawl Venglai.
       9. R.C.Lalruatchhunga h/o P.C. Zoramchhani, Aizawl Venglai.

Heng bakah hian tû 26 leh tû chhuan 19 a nei tawh a ni. 

Pathian thu zir leh Pastor hna : Kum 31 mi nia a fa 6-na a piang tep tawh tihin a thawhna Sikul chu Sorkarin a lak tak avangin a hna chu a bansan a, Pathian thu zira hun puma rawngbawl turin a inbuatsaih ta a. An chhangchhiat vanglai tak a ni chungin a nupui fanaute ei leh bar tur leh nitin mamawh chu ‘Pathianin a ngaihtuah ang’ tih chu a innghahna a ni tawp mai. Kum 1964 kum bulah Aijal Theological College chu a zawm ve ta a. In lamah an nuin chhangchhe tak chungin lo a nei kum tin a, an fa hnute hne lai pawh a fehsan thin. Ani hian a chawlh remchan ni apianga inhlawh chawpin mamawh a tuak thin a. Hostel thingtuahte lain a inhlawh thin. Pathian zarah an intungnung ve tawk tawk a ni ber e. A Pathian thu zir kum thumna hi Zoram buaiin a nang a. In lamah a nupui fanau ten pa ho lohvin rambuai an tuar na hle a. An innghahna awm chhun Pathiana an innghahna erawh Pathianin a chhang a. Tumah inhloh lovin an tuar chhuak a ni. Hetianga Pathian rawngbawl tura a inbuatsaih laia a nupui fanaute nena harsatna leh manganna an tawh hi a namai lo hle.
ATC-a kum thum a zir hnuin 1967-ah Raldan Pastor Rev. Robawiha hnuaiah Pro.Pastor atan lak a ni a. Mission Véng Biak Ina Synod Inkhawmpui chuan December 12, 1970-ah Pastor atan a nemnghet ta a. Kum 1971 atanga 1977 thleng Suangpuilawn Pastor Bial a vawng a. Kum 1978 atanga 1987 thleng Sateêk Pastor-in a awm leh a. Kum 1988 atanga 1992 thleng Sairang Pastor Bial vawng lehin 1993 atanga kum 1995-a a pension thlengin Armed Véng Pastor Bial hawn tharah Pastor hmasa ber niin a awm leh a ni. A Bial enkawl bakah hian Pastor thenkhat awm loh changin Bial eng emaw zat a lo hmui tawh bawk. Rev.C. Lalrampara hian Pastor hna a thawh chhung hian mi 3899 ( kum 2007 thlengin ) a baptist a. Nupa tuak 375 a inneihtir bawk. A pension hnu hian kum 1972-a Suangpuilawn Biala a awm laia Rs.1000/- a a in hmun lei, tuna an awm mekna Aizawl Venglaiah hian a inbengbel chhunzawm ta a ni.

A mizia  : Pa harh vang, fiamthu duh em em, kawm nuam, titi thiam leh mi hlim thei tak a ni a. Pa remhria leh fing tak a niin a pianpui finna hi chhuanawm tak a ni bawk. Mi frank tak leh dikna ngaina mi a ni a. Dik nia a hriatah chuan tim hauh lo leh huaisen taka tang tlat mi a ni. A enkawl Kohhranah Thlarau lam nun piah lamah Kohhran inawpna lam (Administration)  a ngai pawimawh em em thin a. A hun laia ti lutuk thina ngaitute pawhin Kohhran a kalpui dan a lo thatzia an hmuh chhuah leh tak thu hi a hnu leh thlengin an hrilh leh fo thin. Tin, taimakna hi a nuna bet tlat a ni a. A hna thawk nasa leh taima lutuk hi a chhungkhatte leh thian leh rualten an hauh zinna ber a ni hial bawk. Lo a neih thin lai pawhin a hna thawhna hmanruate zan mut dawnah lukham bula inchhawp lawk vek thin mi a ni a. Khawvar chian hmain lo lam panin a liam daih tawh thin. A hna thawh laia a thuamhnaw thlan tuiin a bual huh vekte chu  mi dangin an sawr pui hial thin a. Chutiang taka nasa a hna thawh chu a nun tihlimtû ber pakhat a ni thin.
A pension hnu lam : Kum 1995-a a pension hnu hian Pathian zarah a taksa leh ngaihtuahnate a la chak tha hle a. Rawngbawlna kawng hrang hrangah a theih ang tawka inhmang zuiin, kan ram ei leh bar dinhmun leh intodelhna lam hi a vei em em a. Intodelh lo leh chawmhlawm ni chung chuan  kan Pathian thu sawi thinte hi  ringlote-ah a tlak nat theih loh phah thei tih chu a thupui a ni. Chuvang chuan Lo neitu inzawm khawm pawl, All Mizoram Farmers Union (AMFU)-ah telin ei leh bara intodelh tulna leh huan lo ram nghet neia eizawnna chungchangte tlangaupuiin Zoram dung leh vang a fang a. Khaw hrang hrangin  an khuaah chu thu tlangaupui tur chuan an sawm thin. A theih ang angin loneitute hnenah AMFU atanga tanpuinate semin a dawng tlak an nih leh nih lohte fiahin an huan lo ramte a tlawh chhuak dap thin. AMFU-ah hian hruaitu zingah telin Treasurer term hnih leh Vice President term khat a chelh a ni. AMFU bakah hian Samaritan Society leh Mizoram Upa Pawl (MUP)-ahte Executive member niin a theih ang tawkin a inhmang thin bawk.

A nat dan : Hun rei tak kal tawh atangin natna eng eng emawin a tlakbuak fo thin a. Mahse, vanneihthlak takin Pathian zarah damdawi hmangte leh a rilru paukhauh leh huaisennate avangin a dam chhuak leh mai thin. Pumpui ulcer te, malaria etc. te pawh tun hma deuhin a lo nei tawh thin.
Kum 2006 chhûng khan natnain a tlakbuak zing hle a. June thla atangin khawsikin a man tan a. Presbyterian Hospital, Durtlangah tum thum admit a ni a. Greenwood Hospital-ah tum khat admit a ni bawk. Hemi kar lakah pawh hian private Doctor-in a enkawl reng bawk. Greenwood Hospital atang hian Kolkata Kothari Hospital-ah refer a ni a. September 13-18, 2006 chhûng awmin dam takin an lo haw ta a. A dam lohna avanga thla thum zet Pathian Biak Ina a inkhawm tawh loh hnuin, Kolkota atanga a lo haw atang hian Biak In lam a lawi ve leh thei ta a ni.
Hetianga dam taka a awm hnu hian kum 2007 Good Friday (6.4.2007) kar chhoah khawsikin a man leh ta tlat mai a. Good Friday hma zan (5.4.2007) chuan nuam vak lo chungin Armed Véng North kohhranah Lalpa Zanriah Sacrament a buatsaih a. Hemi zawha ina a haw chu namen lovin a khua a sik ta a. A tuk lamah pawh a ziaawm theih tak chuan loh avangin Good Friday (6.4.2007) chawhnu lamah chuan Presbyterian Hospital, Durtlangah tlan chhoh puiin admit a ni leh ta a. Kum 2007 atanga 2013 chhung hian Synod Hospital, Durtlang-ah vawi engemaw zat a lut a. Nikum 2012 atang phei kha chuan zan lama Biak In a thleng ngai ta meuh lo a, Pathianniah erawh chuan a inkhawm ve hram hram a, dar rik rualin Biak In a pan a, inkhawm chhung zawng taksa chau em emin a thu tluan ve hram hram thin.  Kumin 2013 February ni 16-khan a chak loh tak em avangin Synod Hospital-ah bawk admit leh a ni a. Hemi atang hian a hriatna lam pawh a fim thei ta meuh lova, thla khat chuang zet a awm hnuin March 22, 2013-ah In lama inenkawl zui turin Damdawi in a chhuahsan a. Hma a sawn theih chuan meuh loh avangin April 25-ah a lut leh a. May 4-ah lo chhuak lehin in lamah enkawl chhunzawm a ni leh ta a ni. A ni tela chak lo telh telhin September 12, 2013(Ningani) nilengin a khawsik a reh thei ta lova. Ni 14-zanah chuan a thaw a rawn hah tak avangin zan dar 10:00 pm-ah Durtlangah chhohpui leh a ni a, Oxygen pek nghal a ni a, a B.P. a hniam hle bawk. ICU-ah dah nghal a ni a, beiseina sang tak kan neih laiin nimin September 15, 2013 chawhnu dar 1:00 PM khan a sawi fo thin ROPUINA RAM-ah min kalsan ta a ni.

Conducting Technique

Conducting-a hriatreng tur pawimawh zualte

(a) Kan chet dan tur min pui thei ber tur nia kan hriat angin kan ding mai tur a ni. Kar duai emaw chip thut erawh a mawi lem lo.
(b) A vuak ang a vai (rhytmic conducting) leh a thluk anga vai (melodic conducting) a awm a, kan hla sak a zirin kan thliar thiam a tul hle.
(c) Veilam a vai chi kan nih chuan zaipawl ten ngai a an neih theih tur khawpin kan hruai tam a tul, dinglama vai thinte tih dan tho kan zui tur a ni.
(d) Barpui kan vai chu chiangin langsar hle se, tin, chhuk zawnga vai ngei tur a ni.A chhuklam chu kan tha leh lei hipna tangkawpin ni thei se, a phei chu lei hipna tello in, a chho lam chu tlem a zawi deuh in. Barpui apiang a thu lam nat deuh bik kher tum hi a mawi ber kher lo.
(e) Vuak ruk chunglam (compound time) ah chuan barte (secondary accent) kan vaina a chiang tawk tur a ni.
(f) Hnuai lam atanga i vai rawnin sawh letna (bouncing level) a inang vek tur a ni.
(h) Vai hmahruaitu (preparatory beat) chu kan hlasak tur ran zawng nen inang chiah se, ‘in ring r’u’, ‘kan tan e’, ‘a ran zawng hetiangin’ tihna a ni ber ang chu.
(i) Chet dan uchuak, tul lem lova phar kikawi vel loh tur a ni.
(j) Kan hruai zaipawl zai chiang fiah fel fai tak a kan hriat theih nan vai chunga lo zai hi chin loh a tha hle.
(k) Chhinchhiahna (musical sign) a zirin kan vai len zawng, kan chezia leh hmel hmai lan dan danglam thin se, zaipawl tan zawm a nuam duh hle. Tih lutuk lakah erawh in ven a tul hle.
(l) Ding mar a kan awm dan angchiah hian tang eu-ul lovin, zangkhai takin dar leh ban dah mai ila, hmuh a nuam bik.
(m) Vai laia kun zuk zukte, suk dulh dulhte, khup tawm zuk zukte hi hnunglama ding tan hmuh a nawm loh avangin chin loh a tha hle.
(n) Hlasak inchhawn chi kan sakin a theih ang chin chinah part tin rawn luhnaah zaipawl tan chhihchhiahna siamsak thei ila a tangkai hle.
(o) A theih phawt chuan hla thluk tawpna laiah chiang takin chhinchhiahna fel tak pek tum tur a ni.
(p) Kut chet dan chu chhuk zawng emaw phei zawng emaw choh nise, hma zawng emaw pawtlet zawng emaw a vai hian zaipawlin an hmuh chian thei loh avangin chin loh a tha bawk.
(q) A thlep zawng a kan vai (vuak ruk - vuak thum a vai, vuak sawmpahnih - vuakli a vai) a nih pawhin vuak dang aiin barpui chu a chiang bik reng tur a ni.
(r) Thil sa tak mai khawih ang hrim a kut bawr rang tak a chet sek, vai deuh nghelh nghelh hian zaipawl tan aw pek thiam a ti harsa thei tih vawn tlat a tha hle.
(s) Kut dinglam leh veilam hi inkawkalh lo hram se, tihdan in tawm mai lovin thunununa hran ve ve hnuaiah hna thawhtir tum hram tur a ni.